Ağcabədi: üzü sabaha doğru

Ağcabədi rayonu haqqında bu yazını yazmazdan əvvəl ağsaqqallar, ziyalılar, gənclər arasında sorğu apardım. Bir sual belə idi: “Sizcə, son illər Ağcabədi rayonunda daha çox dəyişən nədir?”

Qəribədir ki, cavablar gözlədiyimizin, demək olar ki, əksinə oldu. Daha dəqiq desək, gözləyirdim ki, cavabların böyük əksəriyyəti son illər Ağcabədi şəhərində, eləcə də ayrı-ayrı yaşayış məntəqələrində görülüb başa çatdırılmış və indi də eyni sürət və keyfiyyətlə davam etdirilən tikinti-quraşdırma, abadlıq və səliqə-səhman işlərindən, açılan yeni iş yerlərindən, müxtəlif təyinatlı müəssisələrdən və s. olacaq. Ancaq belə olmadı. Maraqlıdır, sorğuda daha çox nə barədə yazılmışdı? — Adamların özlərinin dəyişməsindən, işə münasibətindən, daxili dünyasından, öz şəhərləri, kəndləri üçün təəssübkeşlik hisslərindən, bu torpağın, millətin övladı olmaqdan doğan qürur və iftixar duyğularından və s.

Sözün düzü, jurnalist marağı məni rahat buraxmırdı. Sorğu göndərdiyim ziyalıların, ağsaqqalların bir neçəsi ilə şəxsən görüşüb söhbət etdim.

Vaqif HÜSEYNOV: — Burada maraqlı bir məqam var. Axı, bu gözəlliyi, inkişaf və yüksəlişi yaradan insanlardır. Bəli, 10-15 il əvvəl bunlar yox idi. Bax əsas məsələ də bundadır. Həqiqətən, indi Ağcabədini tanımaq olmur. Hər addımda yenilik, gözəllik və müasirlik diqqəti cəlb edir. Şəhər bütün istiqamətlərə doğru sürətlə inkişaf etmişdir. Yeni küçələr, səkilər salınmış, müasir arxitektura tələblərinə cavab verən ictimai və yaşayış binaları tikilmişdir. Parklar, xiyabanlar salınmış, yaşıllıq zolaqları yaradılmışdır. Bunları biz insanlar etmişik. Deməli, ilk növbədə, işə münasibət dəyişib, daxili dünyamız dəyişib, daha müasir və zəngin olmuşuq. Bunlarsız, əlbəttə, hər hansı inkişafdan danışmağa dəyməzdi.

Əli ƏLİYEV: — Bu yaxınlara kimi hər bir ağcabədilinin ürəyindən bu fikir keçirdi: kaş bizim yaşadığımız Ağcəbədi də, sözün əsl mənasında, şəhərə oxşayaydı, gözəl, abad küçələri, rahat səkiləri olsaydı. Nə gizlədək, yayda toz-torpaqdan, qışda palçıqdan göz aça bilmirdik. Elə bil ki, respublikamızı bürüyən tikinti-abadlıq və quruculuq işlərinin Ağcabədiyə dəxli yox idi. İndi isə şəhərə çıxanda adamın ürəyi açılır. Ağcabədi, həqiqi mənada, şəhərə çevrilib. Gözəl binalar tikilib, yollar, səkilər salınıb. Hər yan gülə-çiçəyə bürünüb. Demək istəyirəm ki, insan əli hər şeyə qadirdir. Yetər ki, ona düzgün istiqamət verən ola. İnsanın daxili potensialını, mənəvi aləmini hərəkətə gətirən ola, ona həvəs və qol-qanad verən ola...

Bu yerdə Ağcabədi Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Şahin Məmmədovla söhbətimizin bir məqamı yadıma düşür. İcra başçısı əlinin altındakı qovluqları göstərərək dedi:

— Bilirsinizmi, buradakı məktublarda, teleqramlarda nələr yazılıb? Bayaqdan sizinlə danışdığımız məsələlərdir. Çoxu yerlərdən — ayrı-ayrı vətəndaşlardan gələn arzu və təkliflər, fikir və mülahizələrdir. Bu, onu göstərir ki, adamlar gedən böyük quruculuq işlərində yaxından iştirak etmək, daha yaxşı yaşamaq, mənalı istirahət etmək istəyirlər. Onu da deyim ki, biz yerlərdən gələn belə təşəbbüslərə böyük diqqət yetirir, qayğı və həssaslıqla yanaşırıq.

Şahin müəllimi çoxdan tanıyıram — sovet dövründən, komsomol illərindən. Sonralar o, müxtəlif rəhbər vəzifələrdə çalışıb. Bu müddət ərzində çox sular axıb, müxtəlif dövrlərdə fərqli münasibətlərlə qarşılaşıb. Dəyişməz qalan isə bir həqiqət olub: xalqımızın böyük oğlu, ulu öndər Heydər Əliyevin həmişəyaşar ideyalarına sədaqət, öz həyatını və fəaliyyətini bütünlüklə bu müqəddəs amala həsr etmək. Bu isə tələb edir ki, Heydər Əliyev şəxsiyyətinə, ümummilli liderin ənənələrinə və ideyalarına sədaqəti sözlə deyil, konkret işlə sübut edəsən, bu zəngin xəzinədən daha çox bəhrələnəsən.

— Hər halda, sizin keçdiyiniz həyat yolu çox şey deyir...

— Sizi başa düşürəm. Böyük qürur və iftixar hissi ilə belə deməyə haqqım var ki, mən ulu öndərimiz Heydər Əliyevin kadrıyam. Bu sözləri deyərkən komsamol illərindən tutmuş ta indiyə qədər keçdiyim yolu nəzərdə tuturam. Həqiqətən, Azərbaycan xalqı xoşbəxtdir. Bizim hamıya və həmişə parlaq örnək, canlı nümunə, əsl məktəb ola bilən milli liderimiz, Heydər Əliyev kimi tarixi şəxsiyyətimiz var. Ulu öndərimiz həyatın bütün sahələrində olduğu kimi, adamlarla iş üslubu və metodları, təşkilat-idarəetmə məsələləri barədə də dahiyanə fikirlər söyləmiş, bütün pillələrdə rəhbərlik işinə istiqamət vermişdir. Həmin ölməz fikir və ideyalar bizim hər birimiz üçün həyat məktəbi, uğurlu fəaliyyət üçün tükənməz qaynaqdır.

Olduqca fərəhlidir ki, ümummilli liderin müdrik siyasəti bu gün böyük uğurla davam etdirilməkdədir. Respublika Prezidenti İlham Əliyevin qətiyyətli və uzaqgörən siyasəti insan amilinə, onun vacib sosial ehtiyaclarının daha dolğun ödənilməsinə, həyat səviyyəsinin yüksəldilməsinə yönəldilmişdir. 2009-cu ildə ölkə rəhbəri respublikanın, demək olar ki, bütün bölgələrinə səfər etmişdir.

Belə olan halda mənim başqa cür işləməyə haqqım çatarmı? Ona görə də bütün səylər, bacarıq, təcrübə ulu öndərimiz Heydər Əliyevin ölməz və həmişəyaşar ideyalarının təntənəsinə, ölkə Prezidenti İlham Əliyevin qarşıya qoyduğu vəzifələrin uğurla yerinə yetirilməsinə yönəldilmişdir. Ağcabədidə son illər əldə edilmiş uğurlar, irəliləyiş məhz bu amillə bağlıdır.

Tikdim ki, izim qala...

Əvvəllər Ağcabədidən yazdığım yazıların birində belə bir cümlə vardı: “İndi yolu düşənlər buranın yalnız coğrafi mənada Ağcabədi olduğuna inanırlar”.

Aradan 3 il ötüb. Bu müddət ərzində tikilmiş müasir və yaraşıqlı binalar, abad yollar, səkilər, park və xiyabanlar bu bölgəni daha füsünkar və yaraşıqlı etmişdir. Şəhəri gəzdikcə insan əli ilə yaradılmış gözəlliklərin şahidi olursan, ruhən sakitləşirsən, gözün də, könlün də dincəlir. Qəlbindən bu gözəlliyi, rahatlığı yaradan insanlara sonsuz minnətdarlıq duyğuları keçir...

Burada faktsız, rəqəmsiz keçinmək mümkün deyil. 2009-cu ildə də abadlıq və quruculuq işləri sürətlə davam etdirilmişdir. Üzeyir Hacıbəyov adına park, Qarabağ Muğam Mərkəzi Kompleksi istifadəyə verilmişdir. Qarşı tərəfdə xüsusi yaşıllıq salınmışdır. Xarici ölkələrdən gətirilmiş bəzək ağacları, hündürlüyü 5 metrə yaxın olan xurma ağacı əkilmişdir.

Heydər Əliyev prospektində uzunluğu 1000 metrə yaxın olan qoşa yolun ortasında salınmış yaşıllıq zolağı ağ layla üzlənmişdir. Suvarma sistemi ilə təmin olunmuş, 31 işıq dirəyi quraşdırılmışdır. Şəhərin Heydər Əliyev və Rəsulzadə prospektlərində, T.İsmayılov, Ə.Bünyatov küçələrində də səki kənarları 3200 kvadratmetr təbii ağ lay daşı ilə üzlənmişdir. Heydər Əliyev prospektindəki inzibati binaların, sosial obyektlərin fasadlarında təmir-bərpa işləri aparılmaqla, nümunəvi həyət yaradılmışdır. Bura bina fasadlarının təmiri, xüsusi işıqlanma sistemi, bəzək kollarının və gül-çiçəyin əkilməsi kimi tədbirlər daxildir. Yuxarıda göstərilənlərə misal olaraq, Əhalinin Sosial Müdafiə Mərkəzini, Ağcabədi Pedaqoji Texnikumunu, özəl obyektlərdən sahibkar İlqar Yusifova məxsus ticarət obyektini göstərmək olar. Prospekt boyu bütün bu işlər davam etdirilməkdədir.

Ağcabədi şəhərinin Beyləqan magistralına çıxışındakı körpünün ətrafı yenidən qurulmuş, bəzədilmişdir. Buradakı “Ana və əsgər” abidə kompleksinin ətrafı yeni təsnifatda qurulmuşdur. Magistral yolun kənarında olan ticarət mağazalarının qarşısına 600 metrdən çox mühafizə hasarı çəkilmişdir. Yolun əks tərəfində yeni meşə zolağı salınaraq, 600 sərv ağacı və şərq çinarı əkilmişdir. Burada ulu öndərin portretinin ətrafında təmir-bərpa işləri aparılmış, işıqlanma sistemi quraşdırılmışdır.

Beyləqan tərəfdən giriş qapısı kompleksi yenidən qurulmuş, xüsusi yaşıllıq sahəsi yaradılmışdır. raziyə 300 kvadratmetrə yaxın ağ lay döşənmişdir. Hündürlüyü 11 metr olan giriş qapısı alkopanla bəzədilmiş, çaylaq daşından müxtəlif rəsmlər işlənmişdir.

Bu işlər rayonun Bərdə istiqamətinin girişində də görülmüşdür. S.Vurğun, F.Əlizadə küçələrində hasar çəkilmiş, tamet döşənmiş, yeni işıqlanma sistemi ilə təmin olunmuşdur. Şəhər İcra Nümayəndəliyinin inzibati binası əsaslı təmir edilmiş, həyətdə ağac və gül kolları əkilmişdir. Abadlıq və səliqə-sahman işləri H.Əliyev və M.Ə.Rəsulzadə prospektlərində, Ə.Bünyadov, Xəlfərəddin, H.Hacıyev, N.Nərimanov, Qarabağ və digər küçələrində də davam etdirilmişdir.

Bu gün Ağcabədi güllər, çiçəklər şəhərinə, yaşıllıq mərkəzinə çevrilmişdir. Bu təsadüfi deyil. Ölkə Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə ölkəmizdə ekologiya ili elan olunmuşdur. Ağcabədililər ölkə rəhbərinin bu çağırışına indidən qoşulmuş və qısa müddət ərzində 40 mindən çox ağac əkmişlər.

İqtisadiyyat güclənir, kənd inkişaf edir

Ağcabədi ənənəvi kənd təsərrüfatı rayonudur. Burada taxılçılığı, pambıqçılığı, heyvandarlığı sürətlə inkişaf etdirmək üçün hər cür imkan və şərait mövcüddür. Son illərin inkişaf dinamikası bunu bir daha sübut edir.

Cari ildə rayonda 84712,1 ton taxıl istehsal olunmuşdur ki, bu da 2008-ci ildəkindən 35682 ton və ya 42 faiz çoxdur. Heyvandarlığın inkişaf etdirilməsi də daim diqqət mərkəzindədir. 2009-cu ildə ət istehsalı 5544 ton, süd 48438 ton, yumurta 11,9 milyon ədəd olmuşdur. Başqa sözlə desək, ötən illərlə müqayisədə 106 ton ət, 240 ton süd, 21 min ədəd yumurta artıq istehsal edilmişdir.

Rayon ərazisində fəaliyyət göstərən 10 emal sexində yüksək keyfiyyətli süd məhsulları istehsal edilir. Hazırda gündəlik istehsal gücü 20 ton və 120 ton olan 2 süd emalı zavodunun inşası başa çatmaq mərhələsindədir. Elə buradaca bəzi səciyyəvi rəqəmləri bir daha yada salmaq istəyirik. 2009-cu ildə rayon üzrə ümumi məhsul buraxılışının həcmi 150.928.200 manat olmuşdur ki, bu da əvvəlki ildəkindən 6,4 faiz çoxdur. Cari ildə orta aylıq əmək haqqı 188,6 manat təşkil etmişdir. Başqa sözlə desək, 2008-ci ilə nisbətən artım 20,5 faiz olmuşdur. Başa çatmaqda olan 2009-cu ildə rayon üzrə 2512 yeni iş yeri açılmışdır ki, bunun da 878-i daimidir.

Rayon Suvarma Sistemləri İdarəsi balansında olan 1581 kilometr kanal, 415 kilometr örtülü dren, 2416 hidrotexniki qurğu və s. 39546 hektar sahəni su ilə təmin edir. Bundan başqa, cari ildə su təsərrüfatı obyektlərinin təmiri, genişləndirilməsi və bərpası ilə əlaqədar olaraq 323 kilometr suvarma kanalı lildən təmizlənmiş, 220 hidrotexniki qurğu, 49 nasos stansiyaları təmir olunmuşdur. Ağcabədi Subartezian Quyularının İstismarı İdarəsinin balansında 822 subartezian quyusu, 8 artezian vardır. Həmin quyulardan 90-ı içməli, 732-i isə suvarma məqsədi ilə istifadə edilməklə, təkrar əkinlə birlikdə 28.095 hektar əkin sahəsi suvarılır. 2009-cu il ərzində 72522 min kvt saat elektrik enerjisi sərf edilməklə 207206 min kubmetr su istehsal edilmişdir.

Rayon meliorasiya idarəsi isə 2009-cu il ərzində şəhər daxilində və rayonun ayrı-ayrı kəndlərində kollektor-drenaj şəbəkələrinin lildən təmizlənməsini və hidrotexniki qurğuların əsaslı təmirini həyata keçirmişdir. İlin birinci yarısında kollektor drenaj şəbəkələri lildən təmizlənmiş, 5 hidrotexniki qurğu əsaslı təmir edilmişdir.

İnsan amili diqqət mərkəzindədir

Bu il əhalinin vacib sosial ehtiyaclarının daha dolğun ödənilməsi, fasiləsiz elektrik enerjisi, təbii qaz və su ilə təminatı sahəsində bir sıra əsaslı tədbirlər işlənib həyata keçirilmiş, konkret işlər görülmüşdür.

Ən əvvəl qeyd edək ki, təmir qrafikinə əsasən 110/35/10 kilovoltluq və 35/10 kilovoltluq yarımstansiyalarda avadanlıqların təmir işləri yerinə yetirilmişdir. 35/10 kilovoltluq 2-ci Ağcabədi yarımstansiyasında 4 ayırıcı bərpa edilmişdir. Bundan başqa, 110 ədəd 10 kv-luq, 70 ədəd 0,4 kv-luq ağac dayaqlar dəmir-beton dayaqla əvəz edilmiş, 40 ədəd 10/0,4 kv-luq transformator təmir edilmişdir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Ağcabədi rayonuna 17 yanvar 2008-ci il tarixdə səfəri zamanı, uzun fasilədən sonra təbii qazın verilişi bərpa edilmişdir. Şəhərdə aşağı və orta təzyiqli qaz kəməri çəkilmişdir. Mavi yanacağın abonentlər arasında bərabər paylanması üçün 84 qaztənzimləyici qurğu quraşdırılmışdır. Ümumiyyətlə, bu gün Ağcabədi Rayon Qaz İstismar Sahəsi 5700 abonenti, 2 xörək bişirmə sexini, 1 çayxana, 1 kafe və 1 əhəng sexini tamamilə qazla təmin edir.

Təhsil, səhiyyə, mədəniyyət

Rayonda 62 ümumtəhsil məktəbi, o cümlədən 50 orta, 11 əsas və 1 ibtidai məktəb fəaliyyət göstərir. Hazırda 62 ümumtəhsil məktəbində 20120 nəfər şagird təhsil alır. Onların təlim-tərbiyəsi ilə 2782 müəllim məşğul olur. Bu tədris ilində M.F.Axundov adına şəhər 3 saylı məktəb-ltsey “respublikanın ən yaxşı ümumtəhsil məktəbi” müsabiqəsinin qaliblərindən biri olmuş, 10 min manat məbləğində birdəfəlik pul ilə mükafatlandırılmışdır.

Beynəlxalq müəllim günü münasibətilə həmin məktəbin direktor müavini Camal Abbasov “Əməkdar müəllim” adı verilmiş, Ş.Hüseynov adına şəhər 2 saylı orta məktəbin müəllimi Rafiq Əhmədov və Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı Ağcabədi Rayon Komitəsinin sədri Arzu Niftullayeva “Tərəqqi” medalı ilə təltif olunmuşlar.

Cari ildə Azərbaycan bölməsinə 39 adda 61.825, rus bölməsinə 36 adda 600 olmaqla, 75 adda 62.425 nüsxə pulsuz dərslik paylanmışdır. 2009-cu ildə Nizami adına Avşar kənd orta məktəbi üçün 480 şagird yerlik, Gələbədin kənd orta məktəbi üçün 320 şagird yerlik yeni bina tikilmişdir. 12 saylı şəhər orta məktəbi əsaslı təmir olunmuşdur. Hazırda Qaraxanlı kənd orta məktəbi üçün 180 şagird yerlik yeni binanın layihə-smeta sənədləri hazırlanır.

Mərkəzi xəstəxana 2009-cu il ərzində əhaliyə səhiyyə xidmətlərinin yaxşılaşdırılması istiqamətində bir sıra işlər görmüşdür. Mərkəzi xəstəxananın nəzdində 2 şəhər, 1 qəsəbə, 9 kənd xəstəxanası, 17 kənd həkim ambulatoriyası və 22 feldşer-mama məntəqəsi fəaliyyət göstərir. Ümumiyyətlə, əhalinin sağlamlığı keşiyində 157 həkim, 597 orta tibb işçisi dayanır. Səhiyyə islahatlarına uyğun olaraq, ilkin tibbi yardımı, ambulator poliklinik xidmətləri yaxşılaşdırmaq, sanitar-epidemioloji xidmətləri gücləndirmək, maddi texniki bazanı inkişaf etdirmək, kadr potensialını gücləndirmək istiqamətində müəyyən işlər aparılmışdır.

Mərkəzi xəstəxananın əsas korpusu — 140 çarpayılıq 2 mərtəbəli binanın fasad hissəsi rənglənmiş və 70 çarpayılıq terapiya şöbəsi əsaslı təmir olunmuşdur. Qəbul şöbəsi istifadəyə verilmişdir. Su sistemi yenisi ilə əvəz edilmişdir. İnfeksion və rentgen şöbələrinin dam örtüyü dəyişdirilmişdir. Xəstəxananın həyətində əsaslı təmir işləri aparılmışdır. Həyətə 5 yerdə bulaq çəkilmiş və xəstəxananı daimi su ilə təmin etmək məqsədi ilə ehtiyat su çəni quraşdırılmışdır. 2000-dən artıq ağac və gül əkilmişdir.

Əhalinin imtiyazlı təbəqəsinə tibbi yardım günün tələbləri səviyyəsində qurulur. 29 Böyük Vətən müharibəsi əlili, 93 Qarabağ müharibəsi və 46 Çernobıl qəzası iştirakçıları, şəhid ailələri daimi tibbi müayinədən keçirilir, lazım olan dərmanlarla təmin olunurlar.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2009-cu ilin “Uşaq ili” elan edilməsi haqqında 22 dekabr 2008-ci il tarixli sərəncamının icrası ilə bağlı Ağcabədi Rayon Mədəniyyət və Turizm Şöbəsində tədbirlər planı hazırlanmışdır. Mədəniyyət evlərində, klublarda, musiqi məktəbi və kitabxanalarda, Muğam Mərkəzində, muzeylərdə tədbirlər keçirilməsinə metodiki kömək göstərilmişdir. Xüsusi bülletenlər hazırlanmış, kitabxanalarda “Uşaqlar bizim gələcəyimizdir” adlı sərgi və foto-stendlər hazırlanmışdır.

2009-cu ilin aprel ayında keçirilən I Respublika Muğam Festivalında 3 şagird Bakı turuna vəsiqə qazanmışdır. Qaliblərin yekun konsertində Tural Məmmədov III yerə layiq görülmüş, Bahar Yusibova və Xəyyam Baxışov diplomla təltif edilmişlər. Uşaq xor kollektivlərinin VI Respublika Müsabiqəsində şəhər incəsənət məktəbinin, Hacıbədəlli və Xocavənd kənd musiqi məktəblərinin yetirmələri diploma layiq görülmüşlər.

10 may 2009-cu il tarixdə ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 86-cı ildönümü rayon ərazisində və mədəniyyət müəssisələrində yüksək səviyyədə qeyd olunmuşdur. Mədəni-kütləvi tədbirlər, elmi-praktik konfranslar, rəsm və muğam müsabiqələri keçirilmişdir.

Ağcabədiyə niyə tez-tez gedirəm?

...Ağcabədiyə tez-tez gedirəm. Təkcə ona görə yox ki, burada dostlarım daha çoxdur, onlarla görüşməyə, sıx ünsiyyətə mənəvi ehtiyac duyuram. Bunlar öz yerində.

Ancaq Qarabağın axar-baxarlı, bərəkətli bölgəsinə tez-tez getməyimin başqa bir səbəbi də var: burada heç kim — sənətindən, yaşından, peşəsindən asılı olmayaraq görülmüş işlərlə kifayətlənmir, daha böyük uğurlar, möhtəşəm tədbirlər barədə düşünür, sabaha dərin inam və ümidlə baxır. Bu nikbinlik, sağlam mənəvi-psixoloji mühit, mütəşəkkil və yaradıcı əhval-ruhiyyə isə adamı ilk andan öz ağuşuna alır, xoş duyğular yaradır.

Biz insanlar beləyik... — həmişə işığa, ümidə, sabaha doğru gedirik...

Ziyəddin SULTANOV,

“Xalq qəzeti”nin bölgə müxbiri

Xalq qəzeti.- 2009.- 27 dekabr.- S. 6.